|
Contact met de parochie : Pastoor-Moderator Tony Hayen, : Donkelstraat 5, 3700 Lauw-Tongeren Parochie-assistente : Driessen Marleen, Molenstraat 17, 3700 TongerenGSM : 0474/ 81.18.43 E-mail: driessenmarleen@hotmail.com
Parochieblad - Martha Roeffart E-mail : federatie.west@telenet.be
Voor alle informatie klik hier : Dekenaat Tongeren |
|
Wie heeft toch die school uitgevonden? Copyright: Wim Hendrix
Dat is een goede vraag maar troost je, de school bestaat al van duizend jaar voor Christus. En de Chinezen waren er het eerst mee weg. Natuurlijk heeft de school duizenden malen van gezicht veranderd maar systematisch leren is van alle tijden.
De Grieken Het onderwijs in Europa vindt zijn oorsprong bij de Grieken. De filosoof Socrates (469-399 vC) schrijft het volgende: “Wanneer jongens oud genoeg zijn om iets te leren, onderwijzen hun ouders dàt waarvan zij weten dat het nuttig zal zijn voor hen; voor vakken waarvan ze denken dat anderen beter gekwalificeerd zijn om ze te onderwijzen, sturen ze hen naar school om te leren, en ze betalen hiervoor.” Hieruit kan je onmiddellijk afleiden dat alleen de ouders die geld hadden en het wilden investeren in het onderwijs van hun kinderen, onderwijs konden genieten. Ook de filosoof Plato (427-347 vC), leerling van Socrates, had zo zijn eigen academie. Al converserend werden de studenten wijzer. En Aristoteles (384-322 vC) had het genie om de ‘wetenschappelijke disciplines’ van die tijd tot een onderwijssysteem samen te brengen. Maar eeuwenlang bleef het onderwijs een zaak van wie er het geld voor had.
Kloosters De Romeinen lieten zich sterk beïnvloeden door het Griekse onderwijs en Grieks spreken stond ‘chique’. – Mooi detail. In het Johannesevangelie lezen we bij de kruisiging van Jezus: “Op het bordje dat op het kruis werd aangebracht, had Pilatus laten schrijven: ‘Jezus de Nazareeër, koning van de Joden.’ … en het stond er in het Hebreeuws, in het Latijn en in het Grieks.” – Na de val van het West-Romeinse Rijk (476 – ‘begin van de ‘Middeleeuwen’) werden steeds meer kloosters bakermatten van onderwijs. Uiteraard werden de leerlingen daar gericht op de katholieke godsdienst en op een carrière in de kerkelijke organisatie. En uiteraard was dit onderwijs slechts weggelegd voor de elite die het kon betalen of voor een schrandere geest die het geluk had door een monnik te worden opgemerkt en dan tegen wat kloosterarbeid mocht mee studeren. Naar verluidt zou keizer Karel de Grote, die de katholieke godsdienst zeer genegen was, systematisch mensen hebben laten opleiden zowel voor de Kerk als voor de burgerlijke administratie omdat hij daarvan de noodzaak inzag. Tegen dat eeuwenlange katholieke monopolie zullen Luther (1483-1546) en humanistische denkers als Erasmus (1466-1536) en Thomas Morus (1478-1535), beiden van katholieken huize en trouw aan hun geloof, in verzet komen omwille van de eenzijdigheid van de opleiding.
Leerplicht De idee van het algemeen én verplicht onderwijs stamt uit de 18° eeuw, die klassiek als de eeuw van de opvoedingsidealen wordt genoemd. Het zal duren tot in de 19° eeuw voor ‘de staat’ er van overtuigd raakt dat het onderwijs tot haar kerntaak behoort en ze het lager onderwijs verplicht maakt. In Duitsland is het onderwijs in alle staten verplicht vanaf 1850. Luxemburg volgt in 1881, Nederland in 1900. België hinkt ver achterop. Als een van de laatste landen van Europa wordt de leerplicht voor het lager onderwijs tot 14 jaar verplicht door de wet van 19 mei 1914. Dat betekende meteen ook het einde van de kinderarbeid en wellicht ligt daar een van de redenen waarom het zo lang heeft geduurd. De industriële revolutie had immers (goedkope) arbeidskrachten nodig Toch laat de geschiedenis zien dat de kloosters een grote rol speelden in de ontwikkeling van het onderwijs. Dat bewijzen typische onderwijscongregaties als Ursulinen, Salesianen, Broeders van de christelijke scholen, …. en talloze andere congregaties die vooral in de 18° en 19° eeuw het levenslicht zagen met oog op het onderwijs van de armen.
Recht op onderwijs Ondertussen is het belang van het systematisch onderwijs algemeen erkend. Het recht op onderwijs (lager en middelbaar) is beschreven in nummer 26 van de ‘Universele verklaring van de rechten van de mens’ (10 december 1948). Kort samengevat luidt het: “Je hebt recht op onderwijs dat gericht is op de volle ontwikkeling van de menselijke persoonlijkheid en op de versterking van de eerbied voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden.” De UVRM heeft aantoonbaar invloed. Meer dan negentig grondwetten verwijzen er naar en nog wordt er door de internationale en nationale rechtspraak regelmatig verwezen naar het handvest. De toegankelijkheid tot en de kwaliteit van het onderwijs zijn belangrijke barometers voor het beschavingsniveau. Het onderwijs is dus een recht en niet alleen een plicht. Bedenk ook dat onze gemeenschap (‘de staat’) in haar begroting van 2018 44,7 miljard euro voorziet. Het grootste deel van de koek, namelijk 13,2 miljard euro, gaat naar onderwijs en vorming. Goede moed voor het nieuwe schooljaar. Het zetduiveltje speelde me bij het typen even parten. Er stond ineens schol-jaar. Daar drinken we op. (R.P.)
“De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe. Ze heeft slechte manieren, veracht alle gezag, heeft geen respect en praat als ze zou moeten zwijgen. Jongeren spreken hun ouders tegen, kletsen in gezelschap, schrokken aan tafel, slaan hun benen over elkaar en tiranniseren hun ouders.”
Deze verzuchting wordt toegeschreven aan Socrates |